Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’nun (RTÜK) muhalif medya kuruluşlarına yönelik baskıcı ve cezalandırıcı kararları devam ediyor. RTÜK izleme dosyalarını ele aldığı haftalık olağan toplantısında TELE1 ve KRT’ye 3’er kez program durdurma cezası ve yüzde üç oranında idari para cezası yaptırımı uyguladı. KRT’nin ceza almasının nedeni olarak, ‘’Haftanın Panoraması’’ programında HDP ve Kürt seçmenle ilgili olarak kullanılan ifadelerin yayıncılık ilkelerine &nbsp;ve “devletin ülkesi ve milleti ile bölünmez bütünlüğüne” aykırı olduğu belirtildi.[4] Tele1’de yayınlanan ‘’Forum Hafta Sonu’’ programında ise başörtülülere hakaret edildiği ve Kur’an kurslarına devam eden ailelerin aşağılandığı iddiasıyla “milli ve manevi değerlere aykırı” bir yayın politikası izlendiği gerekçesiyle yaptırım uygulandığı belirtildi.[5]<a href="#_ftn2" name="_ftnref2" target="_blank" title="" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;"></a>Mayıs 2023 seçimlerinden önce hükümetin muhalif medyayı sindirmek ve tahakküm altına almak için attığı adımları bu Bülten’de daha önce de zaman zaman gündeme getirmiştik. Seçimlerden sonra da RTÜK’ün artarda gelen bu kararlarından da anlaşılabileceği üzere, hükümetin muhalefete yönelik en saldırgan davrandığı alanların başında medya geliyor. Hem Kurul Başkanı hem de Kurul kararları her fırsatta muhalif kanalları cezalandırmayı tercih ediyor. Ne var ki, bu durum yalnızca ifade ve haber alma özgürlüklerini kısıtlamakla kalmıyor, aynı zamanda Türkiye’nin uluslararası basın özgürlüğü endekslerinde alt sıralara düşmesine de yol açıyor. &nbsp;Öte yandan, seçimlerden sonra ekonomide “rasyonel politikalara” ve ortodoks ekonomiye dönme işaretleri veren hükümet ifade özgürlüğü, haber alma özgürlüğü ve toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkı söz konusu olduğunda eski baskıcı uygulamalarına ısrarlı bir biçimde devam ediyor. Hükümetin bu iki zıt yaklaşımı bir arada, uyum içinde yürütebileceğine dair inancı teorik temeli olmayan bir yanılsamadan ibarettir. Öte yandan bu durum hükümetin demokrasi ve kalkınmaya bütüncül bir biçimde yaklaşmadığını, yalnızca iktidarının siyasî ömrünü uzatmaya yönelik politikalar izlediğini göstermektedir. Ancak belirtmek gerekir ki, gazetecilerin tutuklanma korkusu yaşadığı, medya kuruluşlarının piyasa ilişkilerinden çok siyasî ilişkileri gözetmek durumunda bırakıldığı ve hem siyasî iktidar hem de muhalefet elitlerinden (CHP’nin Halk TV ile olan problemli ilişkisi ve ayrılığında tezahür ettiği üzere) gelen baskılara maruz kaldığı bir ülkede “rasyonel politikalar” asla arzulanan hedefe ulaştıramaz. Otoriter siyaset ve liberal ekonominin birlikteliği yalnızca birkaç ülkede mümkün olmuş, Türkiye’nin de içinde bulunduğu birçok ülkede ise birinci olgu ikincisi aleyhine genişleme eğilimi göstermiştir. Eğer iktidar Türkiye’nin müreffeh bir ülke olmasını hedefliyorsa, seçmece rasyonel politikalarla bunu gerçekleştiremeyeceğinin bilincinde olmalı ve hak ve özgürlüklere bütüncül bir biçimde yaklaşmalıdır.

Özgürlük Gündemi

Eğer iktidar Türkiye’nin müreffeh bir ülke olmasını hedefliyorsa, seçmece rasyonel politikalarla bunu gerçekleştiremeyeceğinin bilincinde olmalı ve hak ve özgürlüklere bütüncül bir biçimde yaklaşmalıdır.

RTÜK’ten TELE1 ve KRT’ye 3’er Kez Program Durdurma Cezası

İnsan hakları çalışanı Zafer Kıraç "Haksızlığa ve hukuksuzluğa karşı çıkmak için gerçekleştirilen eylemler anayasal bir sorumluluktur."&nbsp;diyor. Anayasadaki toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkına dikkat çeken Kıraç, ifade özgürlüğünü kullanmanın da bu hakkın bir parçası olduğuna işaret ediyor. İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin 20’nci ve 19’uncu maddeleri de kişilerin kamuya açık ya da özel alanda toplanma, kendilerini ifade etme ve ortak değerleri savunma hakkını koruyor.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Arap Baharı: Bölgesel bir hareketten daha fazlası</h2>Geçtiğimiz yıl dünyada ve Türkiye’de protestoların yılı oldu. 2010’da Arap Baharı’nın tetiklediği aktivizm odaklı eylemler; son yıllarda eşitsizlik, yolsuzluk ve politik özgürlük çerçevesinde protesto düzenleyen kitlelerin de harekete geçme hakkını kullanmasına önayak oldu. 2019 yılında Lübnan, Tunus, İspanya, Şili ve Bolivya gibi ülkelerde protestolar gerçekleşti. ABD’de George Floyd’un polis memuru Derek Chauvin tarafından öldürülmesini takiben ülke genelindeki Black Lives Matter&nbsp;eylemlerinde artış gözlemlendi. Protestoların yarattığı etki Güney Afrika ve Güney Amerika’ya ulaştı. Seul ve Suriye’de de yankı bulan gösteriler Filistin halkının hak mücadelesine ilham <a fr-original-style="" href="https://www.politico.com/interactives/2021/george-floyd-death-anniversary-2021/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">verdi</a>.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Türkiye’de neler oldu?&nbsp;</h2>2013’te Türkiye’deki Gezi Parkı gösterileri de ülkede protesto hakkının kullanımına dair tartışmalar yarattı. O dönem başbakanlık görevini üstlenen Cumhurbaşkanı Erdoğan, eylemcileri "çapulcu" olarak nitelendirdi. Yazar Gaye Boralıoğlu, Gezi Parkı eylemlerini "Farklı bir toplum için umudumuzdu."&nbsp;şeklinde yorumlarken Konda'nın yaptığı bir ankete göre katılımcıların %40'ı protestoları "sivil hak ve özgürlükler için demokratik bir mücadele" olarak gördüğünü belirtti. Bu yıl başlayan Boğaziçi Üniversitesi eylemleri de farklı kitlelere seslenerek İstanbul, Ankara ve İzmir’de devam etti. Protestolarda 330’u aşkın kişi gözaltına alındı. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği, eylemlerde polisin orantısız şiddet uygulamayı durdurmasını talep etti. Akbelen Direnişi bu yıl sesini yükselten hareketlerden biri olurken TMMOB Genel Başkanı Emin Koramaz direniş için "İkizköy halkının burada vermiş olduğu direniş, tüm ülkemize örnek olmaktadır." dedi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">#Barınamıyoruz: Geçtiğimiz haftalarda İstanbul’da başlayan Barınamıyoruz eylemleri de İzmir, Kocaeli, Eskişehir, Ankara ve Gümüşhane’nin aralarında bulunduğu 24 ilde sürdü. Kemal Yılmaz isimli bir öğrenci, "yetkililerin konunun çözümü için hiçbir şey yapmadığını bu sebeple çözümü birlikte aramaya karar verdiklerini" <a fr-original-style="" href="https://tr.sputniknews.com/20210922/ogrenciler-neden-barinamiyor-1049147369.html" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">söyledi</a>. Cumhurbaşkanı Erdoğan ise üniversite öğrencilerinin eylemlerini Gezi Parkı protestolarıyla ilişkilendirerek "Son zamanlarda bazı park ve bahçelerdeki bankların üzerinde yatanların bir kısmının öğrencilikle alakası yoktur. Bunlar kendilerine göre güya sözde öğrencidir. Bunlar aynen Gezi Parkı olayı neyse onun bir başka versiyonudur." ifadelerini kullandı. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu da eylemcilerle ilgili "Ülkemizi istikrarsızlaştırmaya çalıştıklarını, ekonomi, kamu düzeni, uluslararası ilişkileri nasıl tahribat alanına dönüştürmeye çalıştıklarını görüyoruz. Peki, başarabildiler mi? Hayır."&nbsp;dedi. Soylu, eylemlere 2 bin 243 kişinin katıldığını ve bunların 310’unun öğrenci olduğunu dile getirdi.&nbsp;</li></ul><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Protesto hakkının korunması</h2><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Sonuç: Birleşik Krallık merkezli uluslararası insan hakları örgütü Article 19'un protesto hakkına ilişkin raporu protesto hakkının merkezinde devletin bu hakkın kullanımını kolaylaştırma sorumluluğu olduğunu <a fr-original-style="" href="https://www.article19.org/data/files/medialibrary/38581/Right_to_protest_principles_final.pdf" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">vurguluyor</a>. Rapor, devletlerin "protesto hakkına saygı göstermesi, protesto hakkını engellememesi, protesto hakkını koruması ve bu hakkın kullanılması için ortam yaratılmasını sağlaması"&nbsp;gerektiğini belirtiyor.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kolektif bilinç: Peki bir protestoya katılmak için o protestonun öznesi olmak gerekir mi? 1984-1985 yılları arasında Birleşik Krallık’taki madenci grevlerine yardım eden Lesbians and Gays Support the Miners hareketi; bir kişinin "protestonun parçası olsun veya olmasın bir protestoyu gözlemleme ya da izleme hakkı olduğunun", protestoyu desteklemek için bireysel mağduriyet yaşanmamış olsa bile kolektif bilince destek verilebileceğinin altını <a fr-original-style="" href="https://www.theguardian.com/film/2014/aug/31/pride-film-gay-activists-miners-strike-interview" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">çiziyor</a>.&nbsp;</li></ul>

i yürüyüşü ile ilgili hikayeler